Gelişim Psikolojisinde Yaklaşımlar ve Astrolojik Karşılıkları

İnsanlar, memeliler arasında öz-yeterlilik seviyesine ulaşmadan önce olgunlaşma ve öğrenme süreçleri en uzun süren canlılardır. Genel olarak, bir organizmanın sinir sistemi ne kadar karmaşıksa, o organizmanın olgunluğa erişmesi o kadar uzun sürer. Bir yeni doğanın beyninde 100 milyar nöron olması beklenir ancak nöronları arasındaki bağlantı sayısı görece azdır. Doğumdan itibaren nöronlar arası ilişki hızlı şekilde gelişir ve çocuğun beyin ağırlığı ilk üç senenin sonunda üç katına çıkmış olur (DiPietro, 2001).

Gelişim psikolojisinde birçok yaklaşım vardır ancak bu yazıyı yalnızca Jean Piaget ve Lev Vygotsky’nin yaklaşımlarıyla sınırlayıp, gelişimsel süreçlerin astrolojik eşleştirmesine geçeceğiz. Gelişimin kalıtsal/biyolojik yönü, çocukluktaki gelişim etaplarının her çocuk için benzer sırayla yaşanmasını açıklayabilir. Piaget’in dört bölümde incelediği bilişsel gelişim aşamaları, genel olarak motor becerileri, düşünsel ve davranışsal gelişime ilişkin yaşamın ilk dönemini anlatırken, Vygotsky’nin sosyo-kültürel yaklaşımı, çocuğun biyolojik gelişimine eşlik eden çevresel etkileşimleri, Piaget’in tersine etaplarla birbirinden ayrılmayan, süreklilik gösteren bir gelişim süreci olarak ele alır. Bu noktada, sosyal etkileşim ile gelişim/öğrenme Vygotsky’e göre iki yolla olur; 1) kendisinden daha tecrübeli bir yetişkin ya da akranı izleyerek, 2) kendisine rehberlik eden biriyle yeteneklerini geliştirerek.

Gelişimin biyolojik yönüyle ilgili göstergeler için, bu serinin ilk yazısında bahsettiğim, ışıkların kaliteleri ve açıları aracılığıyla okuma pratiklerini kullanabilirsiniz. Bu yazıda ise, sosyo-kültürel etkileşimlerin astroloji haritalarında, teorik, pratik, bireysel ve toplumsal olarak nasıl okunabileceğine bakalım.

Teorik okumalar – Zodyak çeyrekleri

 

Bir astroloji haritası, 4 çeyrekten oluşmaktadır. Bu çeyreklerin astrolojideki anlamları gelişim evrelerini yansıtır. Burç bazında bu gelişim etaplarını teorik olarak değerlendirebiliriz.

Birinci çeyrek, ilk üç burcu kapsar, burası kişisel alandır, çocukluk dönemine denk gelir. Hem Piaget hem de Vygotsky’nin gelişim kuramları içindeki ilk öğrenme süreçlerinin astrolojik alanı işte buradaki ilk üç burçluk alandır. Biyolojik gelişim süreçlerinin domine ettiği bu ilk çeyrekte, teorik olarak Güneş ve Ay önemli gezegenlerdir. Birinci burç olan Koç, kişinin kendisini, varlığını, bedenini temsil eder. Varlık ve bedensel gelişim Piaget’in bilişsel gelişim kuramındaki etapları rahatlıkla anlatabilir. İkinci burç Boğa, çocuğun beslenmesini ve nesne ilişkisini anlatabilir, bu da hem Piaget’in gelişim etapları hem de Vygotsky’nin etkileşim ile gelişim önerilerini kapsar. Üçüncü burç İkizler, ilk eğitimi, iletişimi, yakınları/kardeşleri anlatacağından Vygotsky’nin kuramındaki “daha tecrübeli yakınlardan izleyerek ve rehberlik ile öğrenme” önerilerini tam anlamıyla karşılar.

İkinci çeyrek, kişinin hala bireysel gelişiminin devam ettiği fakat başkalarıyla ilişkilerini kendisinin tesis ettiği dönemi anlatır, ilk gençlik zamanıdır, kişi kendi odaklıdır. Dördüncü burç olan Yengeç, aile, aile bağları, beşinci burç Aslan flörtler, altıncı burç Başak, hizmet alma alanlarındaki sosyal etkileşimleri anlatır. Bu çeyrekteki gelişim süreci, Vygotsky’in sosyal etkileşimlerle ilgili düşüncesini karşılamaya devam eder. Ergenliği kapsayan bu çeyrekteki vurgu cinsellik ve aşk konularını anlatan Mars ve Venüs gezegenlerini bu alanda önemli kılar.

İkinci çeyreğin sonunda Zodyak’ın bireysel burç arketipleri sona erer, ergenliğin de sonu olan bu çeyreği, üçüncü çeyrek takip eder, yetişkinlik dönemidir. Birey bu çeyrekte artık, kendi sisteminde sürekliliği olan diğer kişilerle ilişkiler yoluyla gelişimine devam eder. Yedinci burç Terazi, eş/partner/ortak, sekizinci burç Akrep, ortak gelirler/başkasına ait olanlar, dokuzuncu burç Yay, yüksek eğitim/din/uzak yerler/seyahatler konularındaki sosyal etkileşimlerle, gelişimin toplumsal tarafını öğretir. Yetişkinlik döneminde sosyal statüler, iş çevreleri, evlilik ortaklık gibi diğer kişilerin de dahil olduğu sistemler, toplumsal gezegenler olan Jüpiter ve Satürn ile temsil edilebilir.

Dördüncü çeyrek; bu bölümde insan artık evrensel değerleri öğrenmektedir, evrensel değerlerle etkileşim içinde gelişmektedir. Yaşamın son bölümü olan bu çeyrekte, yaşamın ötesine merak, evrenin/bütünün iyiliği için çalışma arzuları görülür. Son çeyrekteki burçların temsil ettikleri değerler ve gelişim süreçleri şöyledir: 10. burç Oğlak, sistem, 11. burç Kova, bilim,  12. burç Balık: evrensellik/sonsuzluk.

Yaşamın son dönemini anlatan bu çeyrek, jenerasyonel gezegenlerden Neptün (çözülme, ilahi konular, süptil konular) ve Uranüs’ün (bilim, teknoloji, özgürleşme) okumalarıyla daha iyi anlaşılabilir.

Pratik okumalar –Evler & Dispozitörler

Bir kişinin doğum haritasında gelişim evreleriyle ilgili bilgi sahibi olmak için, aks aralıklarını inceleyebiliriz. ASC-IC arasındaki evler ve bu evlerde yerleşmiş olan gezegenler, gezegenlerin asaletleri ile açıları, bize kişinin çocukluğuna dair önemli bilgiler verirler.  1. ev ve yöneticisi, biyolojik gelişim sürecini anlatırken, 3. ev iletişim/eğitim/dil gelişimini anlatır. IC-DSC aralığı, kişinin ilk ilişkilerinin niteliklerini anlatacaktır, 4. ev aile, yuva ortamını, 5. ev ilk ilişkiler, hobiler, cinsel deneyimlerini anlatır. Sonuçta haritanın Kuzey yarım küresi (1-7 evler) kişinin yetişkinliğe kadarki gelişim süreçleriyle ilgili bilgi edineceğimiz yerdir.

DSC-MC arası, kişinin yetişkinliğini, MC-ASC arası ise kişinin ileri yaşlarıyla ilgili süreçlerini anlatacaktır. Bu alanlar, teorik okumadakinin aksine, gelişim süreci olarak değil, ilk yarı küredeki gelişim süreçlerinin, kendisini yetişkinlikte nasıl ortaya koyduğu/koyacağıyla ilgili okumalar sağlayabilir. Çocukluktaki gelişim süreçlerinin yetişkinlikteki manifestolarını, Freud’un psikanaliz kuramı ile açıklayabiliriz ancak bu kozmo-psikoloji serisinin başka bir yazısının konusu olacaktır.

Çocukluktaki gelişim süreçlerini sosyal etkileşimler çerçevesinde daha spesifik şekilde incelemek için, harita sahibinin, anne, baba, kardeşler/yakın akrabalarla, akranlar etkileşimlerin yakından anlayabilmek için ASC yöneticisi ile sırasıyla şu evlerin yöneticileri arasındaki açılar incelenmelidir: 10. ev, 4. ev, 3. ev, 11. ev.

Pratik okumalar – Gezegenler

Pratik okumalar için ikinci bir öneri, gelişim süreçlerindeki sosyo-kültürel etkileşimlerle ilgili daha fazla detay edinmek istiyorsak, spesifik konular ya da kişilerin doğal temsilcisi olan kişisel gezegenlerin astrolojik kalitelerine bakmak olacaktır:

Güneş  – Baba, otorite, bilinç

Ay        – Anne, beslenme, duygusal gelişim

Venüs  – Kız kardeş, hobiler, aşk, sevgi

Mars   – Erkek kardeş, libido, kas gelişimi, motor beceriler, agresyon

Merkür – Konuşma, dil gelişimi, düşünme becerileri, ilk eğitim

 

Elementler, asaletler ve açılar öncelikli olarak değerlendirilebilir. İkincil olarak eril/dişil özellikler, sekt uyumları, orta noktalar da dikkate alınabilir. İki öğe arasındaki etkileşimi daha da yakından incelemenin önemli olduğunu düşündüğümüz durumlarda, sinastri haritalarını kullanmak faydalı olacaktır.

Sonuç olarak, gelişim psikolojisiyle ilgili teorileri, astrolojik okumalarla eşleştirmek mümkündür. Hem biyolojik gelişimin etaplarını hem de sosyokültürel etkileşimlerin gelişim psikolojisindeki rolünü, teorik ve pratik olarak bir doğum haritası üzerinde takip etmekle ilgili fikirler yukarıdaki gibidir.

Pratik okumalar kısmında, spesifik gezegenlerin doğal temsilcisi olduğu konular ve kişiler ile, harita sahibinin çocukluğunda yaşadığı sosyokültürel etkileşimlerin, yetişkinlik dönemindeki dışavurumlarını bu serinin diğer yazılarında inceleyeceğiz.

Sevgilerimle,

Nur Çakmakkaya

 

Referanslar

Erdener, E. (2009). “The Arguments of Vygotsky on Thought and Language: A Critical View to Piaget”, Educative Journal of Science, 7(1), 85-103.

DiPietro L. Physical activity in aging: changes in patterns and their relationship to health and function. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2001

Döşer, Ö. Astrolojide Temel Kavramlar, Astroart, İstanbul, 2018

Nolen-Hoeksema S., Fredrickson B., Loftus G.R., Wagenaar W., 2009 Atkinson & Hilgard’s Introduction to Psychology, Andover, Cengage.