Kozmo Psikoloji 4 – Motivasyon

İçsel ve Dışsal Motivasyonlar Haritanın Neresinde?

Motivasyon, insan davranışını harekete geçiren ve ona yön veren bir durum/koşuldur.  Yeme, içme, seks arzusu gibi devamlılığı olan öznel bir arzu ile deneyimlenir.

Motivasyonun, beyin ve beden dahilindeki fizyolojik olaylardan, etrafımızdaki diğer kişilerle içinde bulunduğumuz sosyal etkileşimler ve sosyo-kültürümüz arasında geniş bir yelpazede nedenleri vardır.

Dürtü teorileri, motivasyonda içsel faktörlerin rolünün altını çizer. Açlık ya da susuzluk gibi basit içsel dürtüleri, temel fizyolojik ihtiyaçların yansıması olarak görür. Seks ya da agresyon gibi motivasyonlar için ise, dürtü faktörleri fizyolojik ihtiyaçlarla daha az bağlantılı gibi görünür. Ancak, agresyon ve seks de atalarımızın temel ihtiyaçlarını tatmin etmek üzere evirilmiş olan hormonal durumlar olarak önemlidir ve içseldir.

Diğer yanda, isteklendiren (teşvik edici, güdüleyici) motivasyon teorileri, arzu nesnesi ya da dış olayların motivasyonel rolünün altını çizer. Sosyal kimlik, öz değer, para, partnerler, başarı ve ödüller- hepsi teşvik edicidir.  Bunlar motivasyon nesneleridir.

Peki, kişinin motivasyonlarını astroloji haritalarında okumakla ilgili hangi noktalar önemli olabilir?

Öncelikle, motivasyon, içinde koşul barındıran, etkileşim gerektiren bir harekete geçirme mekanizması olarak düşünüldüğünde, tekil göstergeler değil, arasında ilişki bulunan göstergeleri çalışmanın daha mantıklı olabileceği akla gelir.

Örneğin, yükselen derecesi kişinin personasını, yani dışarıya göründüğü ya da görünmek istediğini anlatırken, kiminle (gezegen) nasıl bir etkileşim halinde olduğu, motivasyonlarını anlamak açısından önemlidir. Tek başına yükselen yöneticisini yorumlamak kişinin personasını tarif etmekle kısıtlı kalacaktır.

İçsel motivasyonları ve dışsal motivasyonları doğru anlamak için, aşağıdaki ayrımı kullanarak haritada tarama yapılabilir:

İçsel motivasyonlar: Basit temel ihtiyaçlar – Mars & Ay & Merkür

Yeme, içme, seks gibi temel basit bedensel & fizyolojik ihtiyaçlar için, Freud’un psikanaliz teorisindeki id-ego-süperego katmanlarından, haz ve arzuları anlatan id’i haritada temsil eden göstergelere bakmak gerekir. Mars bedensel arzuları ve öfkeyi, Ay’da güdüsel/kontrol edilmesi daha güç duygu ve ihtiyaçlarımızı anlattığı için, Ay ve Mars’ın hem birbiri arasında hem de ayrı ayrı haritanın diğer unsurlarıyla olan etkileşimi incelenmelidir. Mars ve Ay’dan sonra ikincil gösterge olarak Merkür incelenebilir. Merkür dünyayı ne gözle gördüğümüzü ve en çok neyi konuşmak ya da dinlemek/öğrenmek istediğimizi anlatacağı için, içsel motivasyonlarımızla ilgili bilgi verme potansiyeli vardır ve etkileşimleri incelenebilir.

Dışsal motivasyonlar- Başkalarıyla etkileşim halinde önemli rol oynayacak alan ve unsurlar:

  • ASC yöneticisi – imaj, persona, sosyal kimlik
  • 2. ev yöneticisi- para, maddi kişisel kazançlar, mal, varlıklar
  • MC yöneticisi – başarı, iş kariyer hayatı, toplumda en görünür olduğu ortamı, tanınma ün şan şöhret potansiyelinin olduğu alanlar
  • 11. ev yöneticisi – sosyal gruplar, arkadaşlıklar, üyelikleri, dernekler
  • 5. ev yöneticisi- hobiler, eğlence şekli, hazları, çocuklar, flörtler, cinsel aktiviteler
  • Güneş – kişinin bilinçli zihin yapısı, iradesi

Yukarıda bahsi geçen evlerin yöneticilerin etkileşimleri kişinin dışsal motivasyonlarını farklı hayat alanlarında nasıl yaşayabileceğiyle ilgili fikir verebilir.

  • Açısız bir yöneticinin motive olabileceği kaynakları bulmakta zorlanacağı düşünülebilir.
  • Kare, karşıt etkileşimleri yoğun olan bir yönetici, bu açıları hangi evlerden ve gezegenlerden alıyorsa, o ev konularında ve gezegenlerin temsil ettiği konularda engellendiği ve kendisine meydan okunduğu zaman, zorlandığı koşullarda motive olacağını anlatabilir.
  • Diğer yanda sekstil, üçgen açılar ile etkileşimde olması, dayanışma ve yardımlaşma pratiğiyle motive olmaya daha yatkın olacağını anlatabilir.
  • Kavuşum açısı ile olan etkileşimler, kavuşumda olan gezegenin temsil ettiği kişi ya da konularla daha sıkı bir ortaklık, paydaşlık halinde motive olabileceğini anlatır.
  • Güneş’in açıları da motivasyonlarıyla ilgili bilgi verecektir. Örneğin Güneş-Jüpiter etkileşimi olan birinin, olumlu ya da olumsuz koşullarda büyüklenmeci ihtiyaçlarla motive olması, Güneş-Venüs etkileşimi olan birinin güzellik/estetik ihtiyaçlarıyla motive olması, Güneş-Mars etkileşimi olan birinin mücadele/rekabet/hırsla motive olması, Güneş-Satürn etkileşimi olan birinin sorumluluklarla motive olma potansiyeli oldukça olasıdır.

 

Şekil 1: Dışsal motivasyon şeması

İçsel ve dışsal motivasyonlar için ikincil olarak yukarıda anlatılan göstergelerin sabit yıldızlarla etkileşimleri de taramalara dahil edilebilir.

Yanı sıra kişinin özellikle dışsal motivasyonlarının kendisini harekete geçirebilme gücünün ne kadar etkili olduğu, harita sahibinin ay fazına bağlı özellikleriyle tutarlı olarak değişkenlik gösterip göstermediği veya belirli bir motivasyonun muhtemel göstergesinin veya dispozitörünün asaleti/zayıflığı ile tutarlı şekilde etkin ya da pasif olup olmadığı ileri bir tarama fikri olarak test edilebilir.

 

Sevgilerimle,

Nur Çakmakkaya, ASA

 

Referanslar

Hull, C.L., (1943). Principles of Behaviour. New York, Appleton-Century-Crofts.

Schacter, S & Singer, J. E., (1962). Cognitive, social and physiological determinents of emotional states. Psychological Review.